YENİDEN YAPILANMADA ÖRGÜTLENME MODELİ

“Yeniden yapılanmada organizasyon modeli için, örgütte bilimsel bir iş bölümünün gerçekleşmesini, uzmanlaşmaya daha çok önem verilmesini ve herkesin üretken gücünden, bilgi ve kapasitesinden maksimum yararın sağlanması amaç olmalıdır.”

Daha önceki sayılarımızda yeniden yapılanmanın nasıl olduğu ve ne şekilde hazırlanmak gerektiği üzerinde durmuştuk. Yeniden yapılanma üst yönetimin projelendirmesi, hazırlanması ve uygulaması gereken bir üst düzey görevlerdendir. Esas olan, işletmede yeniden yapılanma ihtiyacının fark edilmesidir. Resmin önce bütününe bakmak ve varsa değişimi gerektiren, aksayan veya gelişmeye muhtaç olan işleri ve departmanı tespit etmek çok önemlidir. Devam eden ve fakat verimliliği sorgulanan yönetim ve iş modelleri yerine daha güçlü ve işletmeyi çok çok ileriye taşıyacak olan yönetim modelleri üretmek yeniden yapılanmanın esasıdır. Yeniden yapılanmada üst yönetime oldukça yoğun iş düşmektedir. İşletmeyi geleceğe taşıyan stratejik ve en iyi yönetim modelini bulma ve uygulama zorunluluğunu hissetmeli ve yaşamalıdır. Yeni model bulmak için şu aşamalardan geçmelidir.
   1- Proje üreten fakat hayata geçirecek gücü kâfi gelmeyen ara kademe yöneticilerine üst yönetim olarak destek vermeli, geliştirmeli veya yönlendirmelidir.
   2- Öncelikle sektördeki yerinizi tespit ediniz. Kurumsal ve pazarlama yönünden analiz yaparak gerçekçi bir rapor çıkarmalısınız.
   3- Gelişme veya değişime göre yönetim modellerini değerlendiriniz. Bu konuda profesyonel destek/Danışmanlık hizmeti almalısınız.
   4- Sektördeki bilinirlik ve markalaşma üzerinde çok çaba sarf etmelisiniz. Yenilikçi ürün veya hizmetlere yönelmek hedefiniz olmalıdır.
   5- İşlerin gelişmesi, hedeflerin gerçekleşmesi için alt yapının eksikliğini gideriniz. Stratejik hedeflere ulaşmak için gerekli yönetim modelleri bularak işletmenizi yeniden yapılanma sürecine başlatınız. Bu yapılanma yeni bir organizasyonel yapı ve sistemi getirebilir.
   6- Her zaman yeniliklerin öncüsü olmalısınız. Ar-Ge ve tasarım birimleri önem kazanmaktadır. Çağın yeniliklerini sürekli yakından takip ederek kalite ön planda tutulmalıdır.
   7- Müşteri memnuniyeti her sektörde ve her firma için “Olmazsa Olmaz” önemdedir. Yeniden yapılanmada hedef, müşteriye memnun olarak ulaşmak, verimliliği ve kârlılığı artırmaktır.
Modern ve geleceğe yönelik yönetim anlayışı ve incelikle düşünülmüş organizasyonel yapılar yeniden yapılanmanın temelini oluşturur. Öyle bir stratejik kurgu yapılmalı ki yeniden yapılanmanıza en uygun model olsun. Seçilecek organizasyonlar fonksiyonlara ve süreçlere dayandırılırsa uzun vadeli olabilir. Her türlü organizasyonlara uyarlanabilir ve geçiş yapılabilir. Organizasyon yapıları işletme için önemli bir yönetim aracıdır. Varlıklarını sürdürebilmeleri için gösterdikleri performanslarının azalmasının en önemli etkeni mevcut organizasyonun çalışamaz hale gelmesidir. Amaca uygun hızlı ve dinamik bir düzene ihtiyaç vardır. Dolayısıyla işlerin birbirleriyle uyum sağlaması ve daha iyiye gitmesi için yeni organizasyon (Örgütlenme) gerekir. Organizasyonun yeniden yapılanma ve beklentilere cevap verebilecek duruma getirilmesi, işletmeye yeni bir güç ve dinamizm getireceği kabul edilmelidir.
İşletmeler yeniden yapılanmada model bulmaya veya üretmeye çalışırken mevcuttaki kendi dinamiklerinin zaman zaman faydasını gördüğü gerçeğini de unutmamalıdır. Hiçbir işletme sıfır değildir. Belki kârlı ve verimli olan herhangi bir şirket yönetiminin incelenmesi, bilgi akış ve süreçlerine ilişkin model bulmada yardımcı olabilir. Yeniden yapılanmanın organizasyonel yapısını bulma yaklaşımı; işlerin küçük parçalara bölünerek nitelikli işgücü tarafından yapılması sonucu, üretkenlik ve verimliliğin artırılabileceğini öngören iş yaklaşımı gerçeğinden yola çıkmaktadır. Kendi basit işlerini yapmaktan öte bir şey bilmeyen niteliksiz iş gücünü veya personeli yönetmek ve denetlemek için organizasyonel yapıda piramidal bir hiyerarşi gerekmekteydi. Bu tür bir denetleyici örgüt, enerjisinin büyük bölümünü karmaşık denetim ve kademeler arasındaki iletişimi sağlamak için harcar ve yine de karar almada kaçınılmaz gecikmeler yaşanır. İşin yapısının değiştiği kabul edilirse bu organizasyonel yapının da uygun olmadığı kabul edilecektir. Organizasyon içerisinde operasyonların koordinasyonu ve yürütmesi için fikir üretmede, yeni tasarımların bulunmasında matematiksel modelleme ve istatistik yöntemleri kullanılır.Yeniden yapılanmada bulunacak olan modelde esas olan işletmeyi personel ve çalışma düzeni bakımından yeni bir yapıya kavuşturmaktır. Bunun için organizasyonun yönü, rakiplerinin arasında pazardaki rolü stratejik veya ana hedeflerine ulaştıracak şekilde olmalıdır. Organizasyonun en önemli özelliği bir yönetim fonksiyonu olmasıdır. Yönetici işletmenin organizasyon yapısını değişik şekillerde oluşturarak işletme için en verimli bir yapı oluşturmayı amaçlayabilir. Ancak burada önemli olan bir şey vardır ki genel birtakım başlıklar altında toplanmış organizasyon modellerini bire bir her yeniden yapılanmada uygulamak mümkün değildir. İşletmenin yenilenen hizmeti, yeni tasarlanan süreçleri, değişimi, üretimi, üretiminin dayandığı faktörler, çalışanlarının sayısı ve nitelikleri organizasyon modelini seçmede göz önüne alınacak faktörler arasındadır.
Organizasyon (Örgütlenme), uzun vadede büyümeli ve işletmeye rekabet avantajı sağlamalıdır. Klâsik organizasyonel yapılar terk edilmelidir. Organizasyonel yapıda merkeziyetçilik ile yerinden yönetim şekli avantaj sağlayacağından birleştirilir. Artı değer sağlamayan sistemler yeni organizasyonda kullanılmamalı. Daha çok fonksiyonel organizasyon modeli ağırlık kazanmalıdır. İşletmede atıl kalan bölüm veya organizasyon kaldırılarak, örgütte bilimsel bir iş bölümünün gerçekleşmesini, uzmanlaşmaya daha çok önem verilmesini ve herkesin üretken gücünden, bilgi ve kapasitesinden maksimum yararın sağlanması amaç olmalıdır. Doğru bir organizasyon şeması oluşturmak, şirketin yönetim, liderlik ve organizasyon kapasitesinin önemli bir bileşeni olacaktır. Kısacası işletmeler yeniden yapılanmada veya değişimde, organizasyonunu yeniden dizayn etmeli yeniden inşa etmelidirler.


İlhan TANRIYAR / Proje ve Yönetim Danışmanı
www.ilhantanriyar.com