Sevgili okurlarım!
Emlak Müşavirleri Gazetesi yoluyla sizlerle yönetim ve işletme sistemleri konularında beraber olmanın mutluğunu yaşıyorum. Bu sütunlarda veya her zaman bilgi ve deneyimlerimin paylaşımında yakın desteğinizde ve hizmetinizde olacağım.
Her insan başta ailesi olmak üzere bir sosyal çevre içersinde yaşamaktadır. Bir insanın bu çevredeki günlük yaşamında kuralsız veya düzensiz olması, ilişkilerine bir çok sıkıntılar getirebilir veya yaşadığı çevreye uyum sağlama güçlüğü yaşayabilir. Ayrıca kuralsız yaşamak insanın hedeflerine ulaşmasını da engeller. Güne ne zaman ve ne şekilde başlayacağı belli olmayan, işine gidiş ve gelişini düzenlemeyen, insan ilişkilerinde toplumda kabul gören standartları ve kaliteyi gözetmeyen, bulunduğu toplumda yerleşmiş olan ve refah seviyesini yükseltecek sosyal kuralları göz ardı eden bir insanın yaşadığı mekanlarda kendi arzu ve isteklerine göre hareket etmesi hem normal karşılanmamakta hem de mümkün görülmemektedir.
Kendi düşünce ve menfaatine göre hareket eden bir insanın, çevresi ile sağlıklı ilişkiler kurması, kişisel ilişkilerinde, işinde ve toplumda başarılı olması beklenemez. Kabul edelim ki bu dünyada tek başına yaşamıyoruz. Diğer insanlarla birlikte hayat sürmemiz, yaşam için belirli kuralların ortaya çıkmasını ve bunlara uyma mecburiyetine sebep olur. Beraber olmayı kabul veya tercih etmek, başkalarına saygıyı, sevgiyi, değer vermeyi dolayısıyla yaşam için ilişkilere belirli kuralları getirmiştir. Daha eskilere gidersek, toplumlardaki örf ve adetlerde daha geniş olarak ,geçerliliği uzun yıllara yayılan ve hayatın daha yaşanabilir ve rahat olmasını sağlamak maksadıyla doğmuş olan kurallardır.
İnsanların toplum içersindeki yaşayışının düzene girme alışkanlıkları artık onları güdülmeden kendi inisiyatifi ile uyum içersinde bulunmasını sağlar. İşte bireylerin bu şekilde bulunduğu toplumdaki kurallarla kendiliğinden uyum içersinde yaşama alışkanlığı iş hayatında iş yerinin ortaya koyduğu standart ve kaliteye geçişinde kolaylıklar sağlamaktadır.
Bu yaşam tarzının hakimiyeti insanlara toplumdaki her türlü ilişkilerinde kolaylıklar sağlaması işletmelere ve kurumlara da yansımıştır. Bu kurallar manzumesi ve düzenli yaşayışın derli toplu çizilen çerçevesi günümüzde kurumsallık ismiyle anılmaktadır.
O halde kurumsallaşma nedir. Kurumsallaşma, bir insanın bireysel yaşamından, ailenin yaşamına, kurum ve kuruluşlara, toplumlara ve toplumlar arası ilişkilere kadar bütün sosyal süreçlerine, belirli kuralların hakim olmasıdır. Basit olarak konu ne olursa olsun her türlü faaliyet ve iletişimde belirli kuralların hakim olmasıdır.
Ailedeki kuralların hakimiyeti ve ilişkileri daha ziyade duygusal ağırlıkta seyreder. Fakat yinede bir kurumsal yapı içersindedir. Gelişigüzel gündelik çözümlerle kuralsız yaşayan bir insanın kurumsal yapılı bir aile ortamında yaşaması elbette ki toplumsal yapıya geçişte en önemli faktörlerdendir. İnsanların böyle bir ortamdan gelerek şirketlerdeki kurumsal yapıya geçmesi daha kolay olmaktadır. Neticede şirketler, çeşitli nitelikteki ve yapıdaki insanların bir araya gelerek istihdam edildiği işletmelerdir. Ancak şirketlerdeki kurallar, çalışanların refahının, iş standartlarının, mantığın, verimliliğin ve bunların uzantıları olan ortak düşünceler ile ortaya konmaktadır.
Kurumsallaşmanın temel amacı, işletmelerin yöneticilerinden ve onların kendi becerilerine bağlı güdüm sistemi/icra yöntemlerinden, kişilerin bağımsız hale gelmesi ve iş hayatında sürekliliğinin sağlanmasıdır.
Kurumsallaşma yönetim kalitesini geliştirir. Şirketlerde gelişimi sürekli kılar. Kurumsallaşmada ilerleme kaydeden şirketlerde bütün faaliyetlerde; neyin, ne zaman ve nasıl yapılacağı konusunda fikir birliği vardır. Kurumsallaşmanın ileri düzeyde olduğu bir işletmede çalışanlar çok daha iyi yetişir. Çünkü böyle bir iş ortamında geniş bir standardizasyon ve mükemmellik vardır. Her şey verilerle konuşulur, şeffaflık vardır, Yönetim kademelerinde farklı fikirler rahatlıkla savunulabilir. En uygun kararların çıkmasına sebep olunabilir.
İşletmeler büyümeyi düşündüğünde veya hızla ilerleyen işletmelerde büyüme arttıkça sorunlar ve sancılar yaşanmaya başlar. Başlangıçta planlar yapılmadan ve kurumsal yapı kurulmadan sorunlar ve gelişmeler patron veya genel müdür tarafından tek tek çözülür ve yola devam edilebilir. Fakat bütüncül ve sistematik bir yaklaşım olmadığından, işletmelerin giderek şişmanlaması ile kontroller güçleşir. Her işin arkasında patron olduğundan yönetim ile çalışanların ve işlerin arası giderek açılır, yetişemez hale gelinir.
Maalesef birçok işletmeler, kurumsallaşmaya bakış açısını farklı algılamışlardır. İşten artan zamanda birer ek görev gibi değerlendirenler olmuştur. Personelden birini görevlendirip kurumsallaşma amaçlı çalışmalar yapması,personeline dayatma gibi eğitime almaları istenmiştir.Hatta personelin kurallara uymaları için baskılar kurmuş olabilirler. Kurumsallaşma amaç değildir. Sihirli bir değnek değildir.İşletmeye sağlanan bir yan gelir de değildir. Stratejik hedef hiç değildir.İşletmenin şeffaf çalışmasına, verimlilik ve karlılığına etki eden aracı bir sistemdir.
Kurumsallaşma nasıl olmalı
Kurumsallaşma bir değişim sürecidir. Önce işletmenin organizasyonu yapısal ve işlevsel özellikler açısından değerlendirilmelidir. İşletmenin ana faaliyetleri, hedefleri gözden geçirilmelidir. Kurumsallaşma sürecinin işletmelerde çevreyle uyum göstermesini, değişime ve gelişime bağlı olarak örgüt yapısında ve yönetiminde çevreye uygun düzenleme yapmasını,dinamik ve esnek bir yapıya kavuşmasını zorunlu kılar.
Bir işletme kurumsallaşma süresince şu çalışmaları yapmalıdır.
Kurucular veya yönetim kurulunca kurumsal kimliğe uygun ortak inanç ve değerler oluşturulur. Bu çalışmalarda ve kurumsal kimliğin sağlanmasında en büyük pay ve sorumluluk yönetim kademesine düşer.
Kurumsallaşma aşamasının tamamlanmasını müteakip sürekli gelişme safhası başlar. Bu akış değişime ayak uyduran dönen bir çark gibidir. Kurumsallaşma ve gelişme birbirinden ayrılmaz değerlerdir. İşletmeler bu akış süresince her seferinde yeni hedefler belirler ve ona koşar. Her yeni hedef şirkete yeni değer ve bir ivme kazandıracağından kurumsallaşma da pekişir ve giderek sağlamlaşır.
Kurumsallaşma bir şirkette yönetim gücü ve seviyesidir. Kalitedir. İtibarlıktır. Güvenilirliktir. Şeffaflıktır. Kurumun kültürüdür. Sınırsız müşteri memnuniyetidir. Bir davranış ve yaşam biçimidir. Yönetim kurulunun ve üst yönetimin ön yüzüdür. Penceresidir. Giydiği elbisesidir.
İlhan TANRIYAR / Proje ve Yönetim Danışmanı
www.ilhantanriyar.com