Gayrimenkul sektörü ile meşgul olanlar, inişli çıkışlı bir seyir takip ederek oldukça zor geçen bir yılı geride bırakırken 2017’ye umutla bakıyor. 15 Temmuz 2016 darbe girişiminden sonra Emlak Konut GYO önderliğinde sektörü canlandırıcı ilk adımlar atıldı, bunu sektörün çatı örgütü olan GYODER takip etti. Bu kampanyalara bir de KDV indirimi ve bankaların faiz indirimi eklenince alıcılardan olumlu tepki geldi. Konutta lansman hareketliliği bir önceki yılın aynı dönemine göre giderek artışını sürdürdü. Yeni projeler ve bunun karşılığı binlerce konut satışa çıkarıldı. GYODER raporlarına göre tüm etkenlerle gayrimenkul sektörünün satışları 2016 yılının sonlarına doğru bir milyon 350-400 bandında kapatıldı.
Ancak buna rağmen sektörde stok uyarısı devam ediyor. Sektör temsilcileri bunun çok fazla projenin satışa çıkmasına karşın, her projenin tamamı yerine belli bir bölümünün satılmasından ve talebe uygun olmayan yüksek fiyatlı projelerden kaynaklandığını belirtiyorlar. Sektör hükümetin desteğiyle başlayan kampanyalarla stokları eritmeyi hedefliyor. Ortalama stok erime hızı bir önceki yıla nazaran 2016’da yavaşlayarak yüzde 4.36 oldu. Bu nedenle kalıcı çözümün kişi başı milli gelirin artırılması ve orta-alt gelir grubuna yönelik konutların yapılmasından geçtiğine dikkat çekiliyor.
İnşaat sektörüne göre 2017 için beklentiler daha da olumlu. Bu yıl içinde ertelenen alımların gelecek yıl devreye girecek olması nedeniyle 2017’de daha yüksek satış rakamları bekleniyor. Ancak yeni projelerin başlaması için stokların eritilmesi bekleniyor. Bu nedenle yeni projelerin 2017 sonunda hatta 2019'un başında başlayacağı öngörülüyor. O halde inşaat sektöründeki statik durumundan gayrimenkul,emlak danışman şirketlerin istifade etmesi veya olumsuz etkinin önünü açabilecek projeler geliştirmesinin söz konusu olabileceği düşünülebilir.
Öte yandan sektörde İstanbul’un dışında Anadolu’ya da açılma girişimleri de artarak devam etmeye başladı. Özellikle İstanbul’da artan arsa fiyatlarına bir çözüm getirmek ve Anadolu’da artan kaliteli konut talebini karşılamak amacıyla sektörün önde gelen markalı şirketleri Anadolu’ya açılarak büyük etaplı projelere start verdi. Bu kervana Emlak Konut da dahil oldu. Bu girişimleri konut pazarlama ve satış yapan gayrı menkul danışma şirketlerinin takip etmesi ve yurt sathına yayılması, açılması kaçınılmazdır.
İnşaat Firmaları yaptığı kampanyalarla çok gayretli, hakikaten de konut alıcıları için çok büyük bir fırsat sunuyor. Firma sahiplerinin, Başkanların, ortak beyanları oldukça iyimser bir görüntü çizmektedir. Basında çıkan yazılarına göre “2016 yılında beklenen konut artışının 2017 yılında artarak yaşanacağını öngörüyoruz. Gayrimenkul sektöründe alınan yasal tedbirlerle konut sahibi olmak isteyenler, 2017 yılına ev sahibi olabilme umuduyla girecektir. 2016 yılında yaşanan ekonomik ve siyasi sıkıntılardan endişe duyan yatırımcının hükümete güveni katlandı. Dolayısıyla yatırımcının 2017 yılında harekete geçmesini bekliyoruz” diye ifade etmektedirler.
Son zamanlarda yoğunluk kazanan kampanyalar konut alıcılarının beklentilerini artırdı. İnsanlarda konut fiyatları düşecek beklentisi oluştu. 2017’de konut fiyatları ne olur ve kampanyalar bu hızda devam eder mi?
Bize göre konut almak için doğru bir zamandayız. Gayrimenkul alım satımıyla piyasalar hareket kazanacak. Ülke için ve bireysel olarak insanların konut alabilmesi için yapılan son kampanyaları, büyük bir fırsat olarak değerlendirmek lazım. Konut fiyatlarında anormal bir düşüş beklememeliyiz. Ancak geçtiğimiz yıl olduğu gibi 2017 yılında da düzenlenecek kampanyalarla fiyatların kısmi olarak düşebileceği ve gayrimenkul alımlarının kolaylaşacağını düşünebiliriz.
Gayrimenkul danışmanları ve emlak ofisleri; başta İstanbul olmak üzere bilhassa büyük şehirlerde yükselen ve her geçen gün değerlenen bölgelerinde portföy geliştirmek, pazarlama çalışmaları yapmak durumundadırlar.
Şu bilinen bir gerçek ki ekonomi, beklentilerle ve insanlarla hareket eden bir olgudur. Nüfus ile yani insanlarla ilgili bir olguyu da burada hatırlatmakta fayda vardır. Bir bölgede insan varsa barınmak için konuta da ihtiyacı olabileceği varsayımıyla hareket edilmelidir. Önemli olan konutla ihtiyaç sahiplerini makul ölçülerde buluşturmaktır.
İnşaat sektörü ile gayrımenkul danışmanlığı iç içe geçmeli veya bir birinden ayrılmamalıdır. Ülkemizde bugün inşaat yapan aynı zamanda konutunun da satışını yapmakta.Diğer sektörlere bakılırsa üreten ile pazarlayan, satan kuruluşlar ayrı olmaktadır.Doğrusuda budur. Dolayısıyla gayrımenkul, emlak danışman şirketleri proje ve yatırımlarını, porföylerini inşaat proje firmaları ile entegre etmelidir. Kendilerini konut kampanyalarına dahil ettirmelidirler. Çünki Emlak danışman şirketlerin müşteri portföyleri daha geniş ve her bölgeye ulaşılabilecek bir yapılanması,Franchising sistemi,mevcuttur.
Bu bir yaklaşım tarzıdır.2017 ye sektör umutla start vermiştir. Her şehir veya gelişmekte olan her bölge birer şantiye gibi konutlar,siteler,rezidanslar v.s yapılmakta, çoğalmaktadır.
Belki Emlakçılık Bakanlığı kurulur da beklentilerimiz ile ilgili bazı düzenlemeler yapılabilir.
Yeni yılda yeni değişimler,gelişmeler ve yeni projeler ümidiyle...
İlhan TANRIYAR / Proje ve Yönetim Danışmanı
www.ilhantanriyar.com